Informacje o ponad 8 tysiącach medyków Powstania Warszawskiego

Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego zawiera obecnie blisko 9 tysięcy haseł i ponad 500 ilustracji. Udało się zebrać nazwiska ponad 1210 lekarzy, około 6800 pielęgniarek i sanitariuszek biorących udział w Powstaniu Warszawskim. Przedstawiona także jest historia tajnego nauczania medycyny, struktura powstańczych służb medycznych oraz dzieje ich powstania.

To swoisty, internetowy Panteon osób biorących udział w powstańczych służbach medycznych .

Pojęciem „medyk” objęte zostały wszystkie osoby, które w okresie Powstania (a także te, które stały się nimi w czasie późniejszym) pełniły funkcję lekarzy, pielęgniarek, sanitariuszek, felczerów, weterynarzy i farmaceutów.

W przy­go­to­wa­niu Ency­klo­pe­dii Medy­ków Powsta­nia War­szaw­skiego bar­dzo pomocni byli Oni sami. Dzięki bez­po­śred­nim kon­tak­tom z uczest­ni­kami tam­tych zda­rzeń i ich rodzinami, dzięki Ich życz­li­wo­ści i prze­ka­za­nym mi wspo­mnie­niom i rela­cjom, mogłem w Ency­klo­pe­dii Medy­ków Powsta­nia War­szaw­skiego umie­ścić infor­ma­cje, tek­sty i zdję­cia naj­bar­dziej osobiste, najcenniejsze. Wcześniej nie­znane i nigdzie nie publikowane.

Encyklopedia… przeznaczona jest dla szerokiego kręgu od­biorców i stanowi źródło, dzięki któremu można wyszukać ważne, sprawdzone i opracowane informacje.

Nie jest ona jednak zwykłym zestawem haseł, jakie występują w słownikach lub leksykonach. Jej zawartość (na którą składają się hasła, opracowania, rozwinięte artykuły, omówienia etc.) sprawia, że wyczerpuje definicje encyklopedii we współczesnym rozumieniu tego słowa.

Jest to jedyna publikacja pre­zen­tu­jąca tak pełną informację na temat osób nio­są­cych pomoc medyczną w cza­sie Powsta­nia War­szaw­skiego. Tym cen­niej­sza dla odbiorcy, że zawiera także setki ich wspomnień, relacji, biogramów i fotografii dotych­czas roz­pro­szo­nych w wielu różnych, często niskonakładowych, wydawnictwach.

W przygotowaniu Encyklopedii Medyków Powstania Warszawskiego bardzo pomocni byli Oni sami. Spotkania z nimi, często wielogodzinne rozmowy i wędrówki śladami szpitali i punktów opatrunkowych Powstania Warszawskiego, pozwoliły nie tylko odnaleźć wiele postaci i szczegółów, ale przede wszystkim lepiej zrozumieć czasy, w jakim przyszło Im żyć i walczyć. W nie­któ­rych przy­pad­kach załą­czy­łem tek­sty i zdję­cia, naj­bar­dziej cenne – udo­stęp­niane mi przez samych uczest­ni­ków tam­tych wyda­rzeń lub ich rodziny.

Założeniem Encyklopedii Medyków Powstania Warszawskiego jest spełnienie trzech podstawowych funkcji:

a.popularyzacyjnej — przez upo­wszechnienie losów lekarzy, pielęgniarek i sanitariuszek w sposób możliwie przystępny i jasny dla szerokiego kręgu czytel­ników;

b. edukacyjnej — przez budzenie zainteresowań poznawczych jej użytkowników, kształtowanie ich świadomości oraz wyrabianie w nich poglądu na działanie medycznych służb Powstania Warszawskiego;

c. informacyjnej — przez stworzenie podręcznego „banku informacji”, do którego użytkownik może sięgnąć, gdy zechce uzyskać potrzebne dane, rozstrzygnąć nasuwające mu się wątpli­wości lub sprawdzić informacje zawarte w innych publikacjach.

Dzięki temu Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego może stano­wić miejsce odnajdowania materiałów źródłowych i opracowań przeznaczonych dla pracowników naukowych oraz osób szczególnie zainteresowanych tą problematyką, a także skuteczną pomoc dydaktyczną we współczesnej szkole średniej i wyższej.

Całokształt jest moim autorskim projektem. Podczas prac redakcyjnych nawią­załem ścisłą współpracę z licznymi specjalistami, towarzystwami naukowymi, organizacjami społecznymi i organami państwowymi, bez których pomocy stworzenie Encyklopedii Medyków Powstania Warszawskiego byłoby niemożliwe. Powstała ona dzięki udostępnieniu informacji oraz uprzejmym zgodom na ich publikację udzielonym mi przez m.in. Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, Główną Komisję Historyczną i Centralne Archiwum Pielęgniarstwa Polskiego, PCK, Radę Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego, Gazetę Lekarską, tygodnik „Stolica” i Główną Bibliotekę Lekarską. Oczywiście wykorzystuję w nim także informacje z wielu innych publikacji i odszukanych materiałów.

Cie­szy fakt, że — jak dowo­dzą sta­ty­styki – Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego znana jest obecnie w wielu kra­jach na wszyst­kich kontynentach.

Jed­nak przez to, że korzy­sta­łem z różnorodnych źró­deł — przez róż­nice w pamięci, cho­chliki dru­kar­skie i wresz­cie moją wła­sną nie­wie­dzę — mogą pojawiać się infor­ma­cje wyma­ga­jące skorygowania.

Z góry prze­pra­szam, ale jed­no­cze­śnie dzię­kuję za wszelką oka­zaną pomoc.

To tylko dzięki Pań­stwu infor­ma­cje o medy­kach Powsta­nia War­szaw­skiego mogą być popra­wiane i uzu­peł­niane.

Szata zewnętrzna i układ graficzny Encyklopedii Medyków Powstania Warszawskiego stworzone zostały bezpłatnie przez firmę Can Design.

Wyrażając przekonanie, że Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego wzbogaci dotychczasowe piśmiennictwo w tym zakresie i będzie spełniać te funkcje, o których wyżej była mowa, zwracam się do wszyst­kich insty­tu­cji, orga­ni­za­cji, osób pry­watnych, a przede wszyst­kim rodzin Powstań­ców z prośbą o nad­sy­ła­nie wszel­kich mate­ria­łów, jakie wiążą się z losami powstań­czych służb medycznych.

Z najgłębszym szacunkiem dla Powstańców

Zyg­munt Bohdanowicz-Kościelski